BOEKBESPREKING: Executive teamcoaching in de praktijk

BOEKBESPREKING

Executive teamcoaching in de praktijk

door: Willem de Vlaming (2021)

Het boek ‘Executive teamcoaching in de praktijk. Effectief werken met leiderschapsteams’ van Yvonne Burger en Mieke Reidinga is een handzaam en praktijkgericht boek. Nuttig en leerzaam voor teamcoaches in bredere zin — niet alleen voor teamcoaches die werken, met leiderschapsteams aan de top van grote organisaties. ‘Executive teamcoaching in de praktijk’ is geschreven in toegankelijke en compacte taal, maar vraagt door de compactheid wel enige kennis van principes en concepten voor teamcoaching. Verbinding met eigen ervaringen zal een lezer helpen bij het eigen maken van de op zich helder gepresenteerde ideeën, concepten en aanpakken.

Het boek is opgedeeld in drie delen: 1) ‘Over het coachen van executive teams’; 2) ‘Werkwijzen van de executive teamcoach; 3) De reflectieve executive teamcoach.

In het eerste deel wordt aangegeven wat leiderschapsteams bijzonder maakt, en wat executive teamcoaching daardoor anders maakt dan ‘gewone ’teamcoaching. In het tweede deel wordt de teamcoach gepositioneerd in het continuüm expert — consultant — TEAMCOACH — (relatie)therapeut. Voor teamcoaching worden daarbij vervolgens vier hoofdwerkwijzen onderscheiden, die in aparte hoofdstukken worden uitgewerkt: persoonsgericht werken, inzichtgericht werken, probleemgericht werken, oplossingsgericht werken. Met aanvullend nog hoofdstukken speelse werkvormen en ervaringen met online teamcoachen. In het derde deel gaat het over ‘de reflectieve executive teamcoach’, waarin wordt ingegaan op: ‘omgaan met spannende momenten’, ‘zelfkennis en zelfzorg’, en ‘professionele identiteit en praktijktheorie’.

Een belangrijk concept in ‘Executive teamcoaching in de praktijk’ is ontleent aan de klinische psychologie, het gaat om het begrip ‘containment’. Burger en Reidinga schrijven daarover:

‘In de literatuur […] wordt de enge opvatting van het begrip van containment gehanteerd: het zijn van container van de therapeut voor de angsten van de patiënt. Wij voegen hier in ons werk graag het begrip “holding environment” aan toe: het creëren van een veilige omgeving waarin mensen leren omgaan met bepaalde gevoelens van onzekerheid, angst of onduidelijkheid. Door deze toevoeging komen meerdere cruciale factoren in beeld die bijdragen aan het bieden van de juiste balans tussen veiligheid en uitdaging van teams en teamleden. Wij vatten het begrip containment dus breed op. En alhoewel het begrip containment is ontleend aan de psychoanalyse, zien wij het werken aan containment als een taak van de teamcoach in elke teamcoachingssituatie, ongeacht vanuit welke school of zienswijze, of in welke stijl of oriëntatie de teamcoach werkt.’

Containment maakt een coachingsproces, veilig en beheersbaar voor de deelnemers — zij mogen ‘er zijn’ in al hun complexiteit in een veilige omgeving die uitnodigt tot leren, en die dat leren mogelijk maakt.

Wat maakt dit boek relevant voor professionals met (team)coachende taken in het educatieve domein?

Voor dergelijke professionals is in ieder geval deel drie ‘de reflectieve teamcoach’ relevant. Het belang van de reflectieve houding bij het hanteren van spannende momenten, het ontwikkelen van zelfkennis, en het ontwikkelen van professionele identiteit. Ook deel twee met kort uitgewerkte werkwijzen laat zich makkelijk vertalen naar en toepassen in andere teamcoachings gerelateerde contexten. Het eerste deel vraagt misschien wat meer eigen ‘vertaling’ van een lezer die niet werkt met ‘executive teams’, maar met andere teams en werkgroepen — de druk is dan anders, maar er zijn ook veel overeenkomsten.

Wat mij betreft is ‘Executive teamcoaching in de praktijk’ een aanrader voor begeleiders en coaches van teams en werkgroepen, ook op niet-executive niveau, die al wat inhoudelijke bagage en ervaring hebben op het gebied van: teamontwikkeling, teamcoaching, en het begeleiden van veranderingsprocessen.

-Willem de Vlaming-