BOEKBESPREKING: De Nieuwe Meso: maart 2020 LEIDERSCHAP VAN LERAREN

BOEKBESPREKING

De Nieuwe Meso: maart 2020
LEIDERSCHAP VAN LERAREN

door: Willem de Vlaming (2021)

Het maartnummer van De Nieuwe Meso bevat een aantal interessante thema bijdragen met name rond het leiderschap van leraren. IN de inleiding van dit thema staat:

“Volgens de OECD is Nederland wereldkampioen schoolautonomie, ook al denken scholen daar vaak zelf anders over. Hoe dan ook hebben Nederlandse scholen op veel beleidsterreinen meer ruimte om zelfstandig te beslissen dan in andere landen.Ze moeten zelf beleid maken en gemaakte keuzes afstemmen met scholen in de omgeving, met het bedrijfsleven of gemeenten. Het betekent ook dat er ruimte is binnen de school voor leraren om vanuit hun professionele achtergrond vorm te geven aan het onderwijs.” (p.22)

Hoe leraren deze ruimte (kunnen) nemen en invullen vanuit hun passie voor onderwijs en lerenden — en wat er voor nodig is ze te helpen bij het deze rol, en wat dat betekent voor de rol van de schoolleider — vormt de rode draad door verschillende bijdragen. Waarbij het leiderschap van leraren meer gericht moet zijn op de school al geheel dan alleen de eigen klas, bouw of sectie.

De bijdragen zijn:

Gespreid leiderschap. Anje Ros, Loes van Wessum en Marlon van de Put
Docenten over hun leiderschap. Jitske Brinkman, Tanja de Ruijter en Anneke Westerhuis
Leraren als motor voor schoolontwikkeling. Peter Sleegers, Margriet van der Sluis en Hans van Dael
Hoe leraren leiderschap kunnen ontwikkelen en delen. Marco Snoek, Brigit Verbeek en Simon Verwer

In ‘gespreid leiderschap’ wordt gekeken naar de voorwaarden die vervuld moeten zijn, wil de schoolleider gedeeld leiderschap kunnen stimuleren en bevorderen bij zaken als: samen een koers uitzetten, elkaars expertise benutten, verantwoordelijkheid delen, onderzoeksmatige schoolontwikkeling, en het bevorderen van een professioneel klimaat.

In ‘docenten over hun leiderschap’ gaat het vooral over hun beleving van hun leiderschapsrol, naast hun primaire taak, en wat het betekent om leiderschap te kunnen tonen als collega naast en tussen collega’s en de verhouding tot de schoolleiding.

In ‘leraren als motor voor schoolontwikkeling’ gaat het meer over In voorwaarden op individueel en organisatieniveau die het leren van leraren bevorderen als motor voor de verbetering en vernieuwing van het onderwijs. Hierbij worden vijf leeractiviteiten onderscheiden: 1) zich op de hoogte houden van nieuwe ontwikkelingen en inzichten, 2) nieuwe ontwikkelingen en inzichten toepassen en uitproberen in de lespraktijk, 3) reflecteren op het eigen functioneren, 4) vragen van feedback, en 5) uitwisselen van informatie. En vier voorwaarden die maken dat leraren ook (willen) deelnemen aan die leeractiviteiten: 1. participatie in de besluitvorming, 2. samenwerking tussen leraren, 3. motivatie van leraren, 4. leiderschap in de school. De essentie is dat leerkrachten in hun kracht gezet worden, zodat zij zichzelf in hun kracht kunnen en willen zetten.

En in de laatste bijdrage rond dit thema ‘hoe leraren leiderschap kunnen ontwikkelen en delen’ gaat het om de meer veranderkundige kennis en vaardigheden waar leraren over moeten beschikken willen zij (individueel en samen) hun rol op schoolniveau kunnen vervullen bij het ontwerpen, evalueren en verbeteren van onderwijs, onderwijsbeleid en professionalisering.

Conclusie: een aantal bijdragen die interessant en relevant zijn voor onderwijsgevenden, schoolleiders, schoolmanagement, bestuurders en lerarenopleiders. Ze dagen uit tot nadenken over, en een passende invulling van, de verantwoordelijkheid en kracht van onderwijsprofessionals binnen de grote autonomie die hen gegeven is. Autonomie om vanuit een eigen visie en betekenisgeving kwalitatief goed en effectief onderwijs te realiseren voor hún lerenden.

Willem de Vlaming

De Nieuwe Meso, maart 2021, jaargang 8, nummer 1. 70 pagina’s

De Nieuwe Meso is een vakblad voor schoolleiders en -bestuurders en wil van betekenis zijn voor leidinggevenden en bestuurders in het primair en voortgezet onderwijs en in het middelbaar beroepsonderwijs en teamleiders tot en met bestuursvoorzitters die graag lezen over onderwerpen waarmee zij in hun dagelijkse werk mee te maken hebben.

Losse nummers te downloaden voor € 5,95 Losse artikelen € 1,95 of soms gratis
https://www.denieuwemeso.nl/ – UItgeverij: Kloosterhof https://www.kloosterhof.nl/

Download het gehele artikel HIER als pdf.